CUỘC THI CHÍNH LUẬN VỀ BẢO VỆ NỀN TẢNG TƯ TƯỞNG CỦA ĐẢNG TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH THANH HÓA, NĂM 2025 (NGÔ THỊ HƯƠNG)

Đăng lúc: 10:48:36 29/04/2025 (GMT+7)

TÊN TÁC PHẨM

“HOÀN THIỆN LÝ LUẬN VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY, GẮN VỚI ĐẤU TRANH PHẢN BÁC CÁC LUẬN ĐIỆU XUYÊN TẠC CÁC VẤN ĐỀ LÝ LUẬN, THỰC TIỄN VỀ CHỦ NGHĨA XÃ HỘI VÀ CON ĐƯỜNG ĐI LÊN CHỦ NGHĨA XÃ HỘI Ở VIỆT NAM.”

Thể loại: Tạp chí

Tóm tắt bài viết:

Từ cuối những năm 80 của thế kỷ XX, khi chủ nghĩa xã hội hiện thực lâm vào khủng hoảng dẫn đến mô hình chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, các thế lực thù địch trong và ngoài nước luôn đưa ra luận điệu cho rằng, sự lựa chọn con đường đi lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa của Chủ tịch Hồ Chí Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam là sai lầm, trái quy luật phát triển xã hội, từ đó đi đến phủ nhận sự lãnh đạo của Đảng, mưu toan đưa nước ta phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa. Làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn của đường lối độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã vạch ra và quá trình Đảng tìm tòi, sáng tạo con đường phát triển đất nước chính là góp phần đấu tranh phản bác những luận điệu sai trái, xuyên tạc của các thế lực thù địch, bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng; củng cố niềm tin của toàn Đảng, toàn dân vào con đường phát triển đất nước mà Chủ tịch Hồ Chí Minh, Đảng và nhân dân đã chọn.

NỘI DUNG BÀI VIẾT

1. Lựa chọn con đường quá độ bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa đi lên CNXH là con đường cách mạng đúng đắn duy nhất, là sự lựa chọn của chính lịch sử dân tộc và phù hợp với quy luật phát triển tất yếu, khách quan của Việt Nam.

Chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam là một đề tài lý luận và thực tiễn rất cơ bản, quan trọng, nội dung rất rộng lớn, phong phú và phức tạp, có nhiều cách tiếp cận khác nhau, đòi hỏi phải có sự nghiên cứu rất công phu, nghiêm túc, tổng kết thực tiễn một cách sâu sắc, khoa học. Trong phạm vi bài này, tôi chỉ xin đề cập một số khía cạnh từ góc nhìn thực tiễn của Việt Nam. Và cũng chỉ tập trung vào trả lời mấy câu hỏi: Chủ nghĩa xã hội là gì? Vì sao Việt Nam lựa chọn con đường xã hội chủ nghĩa? Làm thế nào và bằng cách nào để từng bước xây dựng được chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam? Thực tiễn công cuộc đổi mới, đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam trong thời gian qua có ý nghĩa gì và đặt ra vấn đề gì?

Như chúng ta đã biết, chủ nghĩa xã hội thường được hiểu với ba tư cách: Chủ nghĩa xã hội là một học thuyết; chủ nghĩa xã hội là một phong trào; chủ nghĩa xã hội là một chế độ. Mỗi tư cách ấy lại có nhiều biểu hiện khác nhau, tùy theo thế giới quan và trình độ phát triển ở mỗi giai đoạn lịch sử cụ thể. Chủ nghĩa xã hội đề cập ở đây là chủ nghĩa xã hội khoa học dựa trên học thuyết Mác - Lênin trong thời đại ngày nay. Vậy thì chúng ta phải định hình chủ nghĩa xã hội thế nào, và định hướng đi lên chủ nghĩa xã hội thế nào cho phù hợp với hoàn cảnh, đặc điểm cụ thể ở Việt Nam?

Tuy nhiên, thời gian qua, xuất hiện các quan điểm sai trái, thù địch phủ nhận con đường đi lên CNXH ở nước ta. Cụ thể, họ cho rằng, Việt Nam không có được sự ủng hộ kịp thời của Cách mạng XHCN ở một nước hay một số nước tiên tiến, tức là Việt Nam đã mất đi một trong 3 điều kiện cần thiết, điều đó sẽ tất yếu dẫn đến việc đi lên CNXH ở Việt Nam không thành công. Nói như vậy, chẳng lẽ từ bỏ con đường cách mạng đúng đắn đang đi? Câu trả lời là không bao giờ! Đó chỉ là luận điệu của các thế lực thù địch nhằm chống phá con đường cách mạng nước ta, hoặc là của một bộ phận cá nhân nhận thức không đúng về CNXH, lập trường và bản lĩnh chính trị không vững vàng, biểu hiện sự suy thoái về tư tưởng chính trị.

Khi nghiên cứu tình hình nước Nga thế kỷ XIX, C.Mác và Ăngghen đã nêu ra những luận điểm như: Những nước lạc hậu có thể bước vào “con đường phát triển rút ngắn”, có thể “chuyển thẳng” lên hình thức sở hữu cộng sản chủ nghĩa “bỏ qua toàn bộ thời kỳ tư bản chủ nghĩa”, có thể không cần phải trải qua những đau khổ của chế độ đó, có thể rút ngắn một cách đáng kể quá trình phát triển của mình để đi lên CNXH và có thể tránh được phần lớn những đau khổ và những cuộc đấu tranh mà Tây Âu đã phải trải qua.

Kế thừa chủ nghĩa Mác và trên cơ sở kết quả nghiên cứu về chủ nghĩa tư bản giai đoạn cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX, Lê Nin đã phát hiện ra và luận giải rõ về quy luật phát triển không đều của CNTB trong thời kỳ thống trị của tư bản tài chính, từ đó đã phát triển sáng tạo lý luận cách mạng xã hội chủ nghĩa của Chủ nghĩa Mác và khẳng định: Cách mạng vô sản có thể thắng lợi đầu tiên ở một nước. Sau này, trong điều kiện phát triển mới của chủ nghĩa tư bản, đặc biệt với thắng lợi của Cách mạng Tháng Mười Nga, V.I.Lênin có điều kiện và cơ sở để phát triển quan điểm đó của C.Mác. V.I.Lênin cho rằng: “với sự giúp đỡ của giai cấp vô sản các nước tiên tiến, các nước lạc hậu có thể tiến tới chế độ Xô viết, và qua những giai đoạn phát triển nhất định, tiến tới chủ nghĩa cộng sản, không phải trải qua giai đoạn phát triển tư bản chủ nghĩa”.

Mặc dù như vậy, chúng ta cần hiểu, sự ủng hộ kịp thời của cách mạng xã hội chủ nghĩa ở một nước hay một số nước tiên tiến đó chỉ là điều kiện bên ngoài, để đảm bảo cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi tại các dân tộc chưa qua phát triển tư bản chủ nghĩa, các điều kiện bên trong mới có tính quyết định, các điều kiện bên trong bao gồm:

Vận dụng sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác Lê Nin vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể của Việt Nam, chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Việt Nam có thể và cần phải đi lên chủ nghĩa xã hội. Người viết: “Cách mạng Tháng Mười thành công. Cuộc xây dựng CNXH của Liên Xô thành công. Cách mạng Trung Quốc thành công. Những thành công vĩ đại ấy mở đường cho sự thành công của cách mạng nước ta và nhiều nước khác trên thế giới”. Tuy nhiên, sau đó, sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu đã giáng một đòn nặng nề không chỉ vào chính mô hình CNXH của Liên Xô và các nước Đông Âu, mà còn khiến nhiều người dao động, bi quan, nghi ngờ sự đúng đắn của học thuyết Mác - Lênin và hệ tư tưởng XHCN.

2. Vận dụng sáng tạo quan điểm của chủ nghĩa Mác Lê Nin vào hoàn cảnh lịch sử cụ thể của Việt Nam

Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: Việt Nam có thể và cần phải đi lên chủ nghĩa xã hội. Người viết: “Cách mạng Tháng Mười thành công. Cuộc xây dựng CNXH của Liên Xô thành công. Cách mạng Trung Quốc thành công. Những thành công vĩ đại ấy mở đường cho sự thành công của cách mạng nước ta và nhiều nước khác trên thế giới”. Tuy nhiên, sau đó, sự sụp đổ của Liên Xô và Đông Âu đã giáng một đòn nặng nề không chỉ vào chính mô hình CNXH của Liên Xô và các nước Đông Âu, mà còn khiến nhiều người dao động, bi quan, nghi ngờ sự đúng đắn của học thuyết Mác - Lênin và hệ tư tưởng XHCN.

Mặc dù như vậy, chúng ta cần hiểu, sự ủng hộ kịp thời của cách mạng xã hội chủ nghĩa ở một nước hay một số nước tiên tiến đó chỉ là điều kiện bên ngoài, để đảm bảo cho chủ nghĩa xã hội thắng lợi tại các dân tộc chưa qua phát triển tư bản chủ nghĩa, các điều kiện bên trong mới có tính quyết định, các điều kiện bên trong bao gồm:

Thứ nhất, có chính quyền Công – Nông, “thực tế gần một thế kỷ qua cho thấy, ở Việt Nam không có một lực lượng chính trị nào khác, ngoài Đảng Cộng sản Việt Nam, có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín và khả năng lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách cam go để đưa dân tộc đến bến bờ vinh quang, giành được hết thắng lợi này đến thành công khác”...;

Thứ hai, có sự liên minh của giai cấp vô sản đang nắm chính quyền với đại đa số Nông dân, mà ở nước ta đó chính là khối đại đoàn kết dân tộc trên nền tảng liên minh giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức do Đảng lãnh đạo.

Đảng ta cũng từng chỉ rõ, sự sụp đổ của CNXH ở Liên Xô và Đông Âu đó là sự sụp đổ của một mô hình xây dựng CNXH hiện thực, chứ không phải là sự sụp đổ của một học thuyết khoa học và cách mạng. Bởi ngày nay, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, sự phát triển của công nghệ số và những đột phá trên nhiều lĩnh vực đang mang đến thời cơ mới cho phát triển bứt phá đối với mọi quốc gia. Xu thế toàn cầu hóa, sự phụ thuộc lẫn nhau giữa các quốc gia trên thế giới ngày càng tăng lên tuy có chứa đựng những nguy cơ và thách thức. Tổng kết 35 năm đổi mới, Đại hội XIII của Đảng khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Điều này thể hiện, khi Việt Nam tổ chức Đại hội XIII của Đảng đã có 298 thư, điện mừng của 149 đảng, 6 tổ chức khu vực và quốc tế, 93 tổ chức hữu nghị, Nhân dân, 25 đoàn ngoại giao, 16 cá nhân từ 92 quốc gia gửi đến đều cùng chung một thông điệp, đó là tình đoàn kết, hữu nghị và hợp tác với Ðảng, Nhà nước và Nhân dân ta, đồng thời bày tỏ sự quan tâm sâu sắc và gửi lời chúc thành công tới Ðại hội. Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh trong một bài phát biểu: “Công tác đối ngoại chúng ta thu được rất nhiều kết quả to lớn, chúng ta không bao giờ quên ơn sự giúp đỡ của bạn bè quốc tế trong cuộc kháng chiến, mấy cuộc kháng chiến chống thực dân bảo vệ nền độc lập tự chủ của chúng ta. Tham gia hầu hết tất cả các tổ chức quốc tế, từ Liên hiệp quốc, đến các tổ chức ở khu vực. Vừa mới đây thôi, chúng ta được bầu là Ủy viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc, gần như tuyệt đối. Một điểm ví dụ ấy thôi để thấy uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế như thế nào”.

Bên cạnh đó, nhận xét về Việt Nam, tờ báo cánh tả People’s World của Mỹ cho rằng: “Việt Nam đã vươn lên mạnh mẽ trên trường quốc tế, trở thành quốc gia hùng mạnh cả về kinh tế và ngoại giao”. Tờ The Straits Times nhật báo tiếng Anh, được xuất bản tại Singapore, khẳng định: “Vai trò của Việt Nam trên trường quốc tế đã gia tăng trong những năm gần đây. Trên cương vị Chủ tịch Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) năm 2020, Việt Nam đã dẫn dắt tổ chức khu vực này vào thời điểm xảy ra cuộc khủng hoảng Covid-19 và giúp kinh tế toàn khu vực vượt qua vạch đích để ký được hiệp định”.

Xã hội XHCN mà Nhân dân Việt Nam đang phấn đấu xây dựng có đề ra 8 mục tiêu trong đó có mục tiêu: Việt Nam có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới; vì vậy, ngoài việc chủ động hội nhập với các quốc gia, khu vực trên thế giới, nước ta cũng đang tiếp tục có được những nguồn lực phong phú, hết sức to lớn, có những nguồn lực không bao giờ cạn đó là sự ủng hộ của các quốc gia yêu chuộng hòa bình trên thế giới, của các quốc gia có cùng thị trường chung và cùng chia sẻ với chúng ta những lợi ích chung về kinh tế - văn hóa - chính trị. Rõ ràng, mặc dù không có sự sự ủng hộ kịp thời của cách mạng xã hội chủ nghĩa ở một nước hay một số nước tiên tiến, song chúng ta vẫn đang có đủ 3 điều kiện trên con đường quá độ đi lên CNXH bỏ qua chế độ TBCN.

Như vậy, bằng sự vận dụng sáng tạo, linh hoạt chủ nghĩa Mác Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh vào hoàn cảnh cụ thể từng giai đoạn cách mạng của đất nước, Đảng ta đã và đang tiếp tục xác định đúng đắn hơn những chặng dường, những yếu tố cần thiết của thời kỳ quá độ lên CNXH từ đó khẳng định Việt Nam tiếp tục kiên định con đường đi lên CNXH mà Đảng và Nhân dân ta đã lựa chọn, như phát biểu của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Phiên bế mạc Đại hội XIII của Đảng: “Đảng ta tiếp tục kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, không ngừng vận dụng và phát triển sáng tạo phù hợp với thực tiễn Việt Nam trong từng giai đoạn; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; đường lối đổi mới vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh”.

3. Quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam hiện nay

Ngay từ những ngày đầu của công cuộc đổi mới, Đảng ta đã chỉ rõ, đổi mới không phải là làm thay đổi mục tiêu XHCN mà là thực hiện mục tiêu đó bằng quan niệm đúng đắn về CNXH với những hình thức, bước đi và biện pháp phù hợp. Thực hiện lý tưởng trên, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VI) đã chỉ đạo thành lập Tiểu ban nghiên cứu xây dựng Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH năm 1991, cốt lõi là làm rõ mô hình CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam trong bối cảnh mô hình CNXH hiện thực ở các nước Đông Âu, Liên Xô cũ lâm vào khủng hoảng và sụp đổ.

Sau 5 năm thực hiện công cuộc đổi mới, Đảng đã xác định “Phát triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà nước”⁵. Khẳng định đường lối đổi mới, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH bước đầu đã vạch ra mô hình và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam một cách cụ thể, rõ ràng, phù hợp với thực tiễn của đất nước.

Thực tiễn quá trình lãnh đạo và thực hiện công cuộc đổi mới đã giúp Đảng Cộng sản Việt Nam ngày càng có những hiểu biết, nhận thức mới về CNXH. Vì vậy, Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH (bổ sung, phát triển năm 2011) đã bổ sung, phát triển thành 8 đặc trưng của CNXH Việt Nam: “Xã hội xã hội chủ nghĩa mà nhân dân ta xây dựng là một xã hội: dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh; do nhân dân làm chủ; có nền kinh tế phát triển cao dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp; có nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc; con người có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện; các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển; có Nhà nước pháp quyền XHCN của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân do Đảng Cộng sản lãnh đạo; có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới”⁷.

Sáng tạo lý luận quan trọng của Đảng trong phương hướng xây dựng CNXH Việt Nam ở Đại hội XIII thể hiện qua 3 trụ cột: (1) Dân chủ XHCN là bản chất của chế độ ta, vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho phát triển đất nước; (2) Kinh tế thị trường định hướng XHCN là công cụ, phương tiện giải phóng sức sản xuất, phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở vật chất – kỹ thuật cho CNXH; (3) Nhà nước pháp quyền XHCN là hình thức tối ưu bảo đảm quyền lực nhà nước của nhân dân và thực thi, bảo vệ quyền dân chủ của nhân dân.

Kết luận

Hiện nay trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội cũng còn gặp rất nhiều khó khăn, thứ thách như: Xuất phát điểm đi lên từ một nước nông nghiệp, chiến tranh tàn phá nặng nề; các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách chống phá sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta, nhận thức của một số cán bộ đảng viên về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta còn mơ hồ…,trước tình hình đó với quyết tâm chính trị của toàn Đảng, toàn dân với khát vọng vươn lên một Việt Nam hùng cường, xây dựng một xã hội “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng và văn minh” mỗi cán bộ đảng viên hiện nay cần phát huy vai trò của bản thân trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội bằng những kế hoạch và việc làm cụ thể như: luôn tự nâng cao va trau dồi kiến thức cho bản thân để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, có lập trường tư tưởng vững vàng, kiện định đường lối đổi mới của đảng, đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái của các thế lực thù địch, luôn giúp đỡ đồng nghiệp, xây dựng tinh thần đoàn kết trong cơ quan, nơi cư trú, có lối sống lành mạnh….
Với những thành tựu đã đạt được trong chiều dài lịch sử của dân tộc, đó chính là sản phẩm kết tinh sự sáng tạo, là kết quả của một quá trình nỗ lực phấn đấu, bền bỉ liên tục qua nhiều nhiệm kỳ của Đảng và nhân dân ta; khẳng định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của mà Đảng và Bác Hồ lựa chọn là hoàn toàn đúng đắn, hợp quy luật khách quan của thời đại. Mục tiêu và sự lựa chọn này của Đảng cũng chính khát vọng của toàn thể nhân dân ta và nhân dân các nước trên thế giới hướng đến một xã hội phồn vinh và hạnh phúc. Sự kiên định trụ vững và từng bước đi vào phát triển ổn định với nhiều thành tựu to lớn mà các nước XHCN đạt được đã khiến nhân loại không mất đi niềm tin, hy vọng vào tương lai sáng lạn của CNXH. Đây là bằng chứng sinh động khẳng định sức sống trường tồn của chủ nghĩa Mác – Lênin. Chính vì vậy, CNXH vẫn là xu thế của thời đại ngày nay, sự cùng tồn tại và phát triển của các nước có chế độ xã hội và các giai đoạn phát triển khác nhau là đặc điểm nổi bật trong giai đoạn hiện nay. Mặc dù còn phải trải qua nhiều khó khăn, thử thách, CNXH sẽ nhất định sẽ có những bước phát triển mới “theo quy luật tiến hóa của lịch sử, loài người nhất định sẽ tiến tới chủ nghĩa xã hội”⁹. Tại Việt Nam, những thành tựu của công cuộc đổi mới hơn 36 năm qua khẳng định tính đúng đắn, sáng tạo của mô hình CNXH và con đường đi lên CNXH mà Đảng ta đã tìm tòi và khái quát thành mô hình đặc trưng và phương hướng triển khai thực hiện cụ thể. Việc xây dựng và hoàn thiện lý luận về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam là một quá trình, cần dựa trên cơ sở tổng kết thực tiễn và nghiên cứu lý luận chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh.

THÔNG TIN TÁC GIẢ VIẾT BÀI DỰ THI

Họ và tên : Ngô Thị Hương

Năm sinh: 15/04/1983

Nghề nghiệp: Giáo viên

Chức vụ: Phó hiệu trưởng

Gmail: ngohuongmn2017@gmail.com

Ngày vào Đảng dự bị: 01/06/2012

Ngày vào Đảng chính thức: 01/06/2013

Đơn vị công tác: Trường MN Hà Sơn

Điện thoại: 0949014105

Các tin khác